(درد چیست؟(بخش دوم
.اگر بخش اول را نخوانده اید میتوانید از طریق این لینک بخوانید درد چیست؟ (بخش اول)
ادویه جات
دوا های تسکین دهنده درد به گروههای مختلفی تقسیم می شوند که هر کدام خصوصیات، فواید و نواقص خاص خود را دارند. در اینجا به بررسی انواع مختلف داروهای مسکن، مفاد و نواقص آنها، و عواقب احتمالی استفاده طولانی مدت می پردازیم:
مُسَکِن های غیر تجویزی (OTC)
ایبوپروفن: تابلیت هایست که برای تسکین درد تجویز می شود می تواند ۲۰۰ ملی گرام، ۴۰۰ می گرام و ۶۰۰ ملی گرامه باشد، پودر ایبوپروفن هم مورد استفاده دارد که بیشتر ۲۰۰ ملی گرامه می باشند. ایبوپروفن بیشتر برای درد های التهابی مفاصل و پی ها استفاده می شود. ایبوپروفن می تواند مفاد و نواقص خود را داشته باشد.
مفاد: ایبوپروفن یک مسکن ضدالتهاب غیر استروئیدی (NSAID) است که به کاهش درد، التهاب و تب کمک می کند. برای دردهای خفیف تا متوسط مانند سردرد، درد عضلانی و درد قاعدگی مفید است.
نواقص: مصرف طولانی مدت ایبوپروفن می تواند باعث مشکلات گوارشی مانند زخم معده و خونریزی شود. همچنین، می تواند فشار خون را افزایش دهد و به عملکرد کلیه آسیب برساند.
عواقب استفاده زیاد: استفاده طولانیمدت ممکن است منجر به مشکلات گوارشی شدید، مریضیهای قلبی و کلیوی، و افزایش خطر خونریزی شود.
استامینوفن
مفاد: استامینوفن (پاراستامول) برای تسکین دردهای خفیف تا متوسط و کاهش تب استفاده می شود. اثرات ضدالتهابی ندارد.
نواقص: در دوزهای بالا یا استفاده طولانیمدت، ممکن است به کبد آسیب برساند و منجر به مسمومیت کبدی شود.
عواقب استفاده زیاد: مصرف زیاد استامینوفن می تواند به آسیب کبدی جدی و نارسایی کبد منجر شود که ممکن است نیاز به پیوند کبد داشته باشد.
مسکن های تجویزی
مورفین (Morphine) یک داروی بسیار قوی و مؤثر از خانوادهٔ مُسکن های افیونی (اپیوئیدی) است که برای تسکین دردهای شدید مورد استفاده قرار می گیرد. مورفین یک مادهٔ شیمیایی است که بر مغز و سیستم عصبی تأثیر می گذارد تا احساس درد را کاهش دهد یا متوقف کند. مورفین با اتصال به گیرندههای خاصی در مغز و نخاع (گیرنده های اُپیوئیدی)، سیگنال های درد را مسدود یا کاهش می دهد. به همین دلیل، مریض درد کمتری احساس می کند یا اصلاً متوجه آن نمی شود. نام مورفین از “مورفئوس” (Morpheus)، خدای خواب در اسطورههای یونان گرفته شده؛ چون باعث آرامش و خواب آلودگی می شود.
استفادهٔ طبی مورفین: تسکین دردهای پس از عمل جراحی، دردهای مزمن (مثل سرطان یا آسیب های شدید)، گاهی در مراقبتهای پایان عمر (مثلاً بیماران لاعلاج)، درد های ناشی از سکته قلبی.
عوارض جانبی مورفین: خوابآلودگی، سرگیجه، یبوست، تهوع یا استفراغ، تنفس آهسته (در دوز بالا خطرناک است)، وابستگی و اعتیاد در استفادهٔ بلند مدت
محدودیت و کنترل: مورفین یک دوای تحت کنترل قانونی است و تنها با نسخهٔ داکتر در دسترس است، چون در صورت مصرف نادرست می تواند موجب اعتیاد یا حتی مرگ شود.
مفاد: مرفین یک اوپیوئید قوی است که برای درد های شدید و مزمن استفاده می شود. می تواند به تسکین درد های ناشی از سرطان، آسیب های شدید و جراحی های بزرگ کمک کند.
نواقص: می تواند باعث وابستگی، تحمل و اعتیاد شود. همچنین، ممکن است عوارض جانبی مانند یبوست، خواب آلودگی و تهوع را به همراه داشته باشد. استفاده طولانیمدت می تواند به اعتیاد، تحمل دارویی، اختلالات تنفسی، و مشکلات روانی منجر شود.
کودئین: کودئین (Codeine) یک داروی ضد درد و ضد سرفه از خانوادهی افیونیها (Opioids) است، اما نسبت به مورفین ضعیفتر و ملایم تر عمل می کند. کودئین ممکن است در بعضی افراد به خوبی عمل نکند یا بسیار قوی تر عمل کند، چون بدن افراد مختلف کودئین را با سرعت های متفاوت به مورفین تبدیل می کند.
تعریف ساده: کودئین دوایست که برای کاهش دردهای خفیف تا متوسط و کاهش سرفه های خشک و شدید استفاده می شود. در بدن بخشی از کودئین به مورفین تبدیل می شود و از همین طریق اثر می کند.
استفاده اصلی از کودئین: کاهش دردهای خفیف تا متوسط مثل درد دندان، قاعدگی، یا عضلانی – معمولاً با دوا های مثل پرسیتامول یا ایبوپروفن ترکیب می شود، کاهش سرفه شدید و خشک در شربت های ضد سرفه به کار می رود.
نحوهٔ عملکرد و مفاد کودئین: کودئین با تأثیر بر سیستم عصبی مرکزی (مغز و نخاع)، احساس درد و واکنش سرفه را سرکوب می کند. کودئین نیز یک اوپیوئید است که برای دردهای خفیف تا متوسط و در ترکیب با داروهای دیگر برای سرفههای شدید استفاده می شود.
عوارض جانبی و نواقص کودئین: خوابآلودگی، یبوست، تهوع و استفراغ، سرگیجه، در دوزهای بالا یا مقدار زیاد کودئین، احتمال اعتیاد به این دوا زیاد است. مانند مرفین، کدئین می تواند باعث وابستگی و عوارض جانبی مشابه شود. همچنین، ممکن است موجب یبوست و اختلالات گوارشی شود
موارد منع مصرف یا احتیاط: برای کودکان زیر ۱۲ سال به شدت ممنوع است (به دلیل خطر تنفسی)، نباید با الکهول یا ادویه جات خواب آور ترکیب شود و مصرف در دوران بارداری یا شیردهی فقط با دستور داکتر معالج. استفاده طولانی مدت کودئين می تواند به اعتیاد، تحمل دارویی، و مشکلات تنفسی منجر شود.
اوکسی کودون: اوکسیکودون یک داروی ضد درد قوی از خانوادهٔ اپیوئیدها (افیونی ها) است که برای تسکین دردهای متوسط تا شدید تجویز می شود. این دارو با تأثیر بر مغز و نخاع، سیگنال های درد را کاهش می دهد و احساس راحتی بیشتری به مریض می دهد. چون اوکسی کودون می تواند اعتیادآور باشد و باید فقط طبق دستور پزشک مصرف شود.
تفاوت اوکسی کودون با مورفین و کودئین این است که :
کودئین: ملایم ترین است. بیشتر برای سرفه و دردهای سبک استفاده می شود.
مورفین: بسیار قوی، برای دردهای شدید و مزمن مناسب است.
اوکسیکودون: بین کودئین و مورفین از نظر قدرت؛ اما نسبت به مورفین اثر سریعتری دارد و بیشتر در قالب قرص مصرف میشود.
مفاد: اوکسی کودون یک اوپیوئید قوی برای دردهای شدید و مزمن است که معمولاً در شرایطی مانند درد سرطان یا درد ناشی از جراحی های بزرگ استفاده می شود.
نقص: خطر بالای اعتیاد و تحمل دارویی وجود دارد. همچنین ممکن است باعث خواب آلودگی، یبوست، و اختلالات تنفسی شود.
عواقب جانبی آن بعد از استفاده زیاد: مصرف طولانی مدت می تواند به مشکلات تنفسی، اعتیاد، و اختلالات روانی منجر شود.
مسکنهای ضدالتهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) دیگر
نپروکسن: ناپروکسن (Naproxen) یک داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) است که برای کاهش درد، التهاب و تب به کار می رود. این دارو معمولاً برای درمان دردهایی مانند: درد عضلانی و مفصلی، درد قاعدگی، آرتریت (التهاب مفاصل)، سردرد، درد دندان
تجویز می شود. ناپروکسن با کاهش تولید مواد التهابی (پروستاگلاندین ها) در بدن، موجب کاهش درد و التهاب می شود. باید همراه غذا یا بعد از غذا مصرف شود تا به معده آسیب نزند. در افرادی که زخم معده یا مشکلات کلیوی کمکاری گرده ها دارند باید با احتیاط مصرف شود. مصرف طولانی مدت بدون نظر داکتر معالج توصیه نمی شود.
مفاد: نپروکسن نیز یک NSAID است که برای کاهش درد، التهاب و تب استفاده می شود. مناسب برای دردهای عضلانی و مفصلی است.
نقص: ممکن است باعث مشکلات هضمی، زخم معده، و افزایش خطر مشکلات قلبی شود.
عواقب استفاده زیاد: مصرف طولانی مدت نپروکسن می تواند به مشکلات هضمی، امراض قلبی و نارسایی کلیوی یا ضعف کارکرد گرده ها منجر شود.
مسکن های موضعی
کریم ها و جل های ضد درد
مفاد: کریم ها و جلهای موضعی مانند کریم های حاوی کپسایسین یا دی کلوفناک برای کاهش درد های موضعی و عضلانی استفاده می شوند.
نواقص: ممکن است باعث تحریک پوست، خشکی و خارش شود. استفاده بیش از حد ممکن است منجر به تحریک شدید پوست و عکس العمل های حساسیتی شود.
برای انتخاب دوای مناسب برای تسکین درد، مهم است که با واکتر مشورت کنید تا بر اساس نوع و شدت درد، و همچنین وضعیت عمومی سلامت، درمان مناسب تجویز شود. استفاده بیش از حد یا نادرست از دواده می تواند عوارض جدی به همراه داشته باشد و به مشکلات طولانی مدت منجر شود. برای پیشگیری از عوارض، توجه به دوز یا مقدار مصرفی، پیروی از توصیه های طبی و استفاده از علاج های غیر دارویی (مانند فیزیوتراپی و تکنیک های آرامش) نیز اهمیت دارد.
درد چه زمانی در بدن انسان محسوس است
درد یکی از تجربیات حسی اصلی است که از سنین بسیار پایین در زندگی انسان قابل احساس است. سیستم های عصبی و حسی که مسؤول درک و تجربه درد هستند، در دوران جنینی و بلافاصله پس از تولد به طور کامل توسعه یافته اند. در اینجا به جزئیات بیشتری درباره سنین و شرایطی که درد در آنها احساس می شود، پرداخته می شود:
دوران جنینی و نوزادی
دوران جنینی: تحقیقات نشان میدهد که سیستم عصبی جنین از حدود هفتههای 24 تا 28 بارداری به اندازه کافی توسعه یافته است که قادر به احساس درد باشد. این شامل وجود گیرنده های حسی درد (محرک های عصبی) و مسیرهای عصبی است که پیام های درد را از محیط داخلی بدن به مغز منتقل می کنند.
نوزادی: نوزادان به خوبی قادر به احساس درد هستند. در واقع، نوزادان به طور خاص به درد حساس هستند و ممکن است نشانه های درد را از طریق گریه، تغییر در رفتار و عکس العمل های فیزیولوجیکی نشان دهند. دکتوران و نرس ها برای این که نوزادان را در برابر درد محافظت کنند، به طور خاص به مدیریت درد در این سنین توجه می کنند.
کودکی
کودکان کودکستانی و مکتبی: کودکان در این سنین نیز به خوبی قادر به احساس و بیان درد هستند. درد می تواند به دلایل مختلفی از جمله مریضی های عفونی، آسیب ها، و مشکلات جسمی دیگر در این سنین رخ دهد. آنها ممکن است به زبان ساده درد خود را توصیف کنند و والدین یا مراقبین به آنها کمک می کنند تا درد را بهتر مدیریت کنند.
نوجوانی
دوران نوجوانی و بلوغت: در این مرحله، سیستم عصبی به طور کامل توسعه یافته و نوجوانان می توانند درد را به طور مؤثر شناسایی و توصیف کنند. دردهای شایع در این سنین شامل دردهای عضلانی، سردردهای میگرنی، و دردهای قاعدگی هستند. همچنین، حساسیت به درد ممکن است تحت تأثیر تغییرات هورمونی و روانی در این دوران قرار گیرد.
بالغی و میان سالی
دوران بزرگسالی و بالغ شدن: در این مرحله، درک و تجربه درد ممکن است تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار گیرد، از جمله وضعیت های طبی، سطح فعالیت فیزیکی، و شرایط روانی. در بزرگسالی، درد می تواند به دلیل شرایط مزمن مانند آرتریت، کمردرد، یا مشکلات هضمی تجربه شود.
پختگی و کهنسالی
سنین کهولت یا پیری: در این سنین، تغییرات فیزیولوجیکی و کاهش عملکرد سیستم عصبی می تواند تأثیرات خاصی بر روی تجربه درد داشته باشد. برخی از افراد مسن ممکن است حساسیت به درد کاهش یابد، اما این بدان معنا نیست که آنها درد را کمتر تجربه می کنند. درد در این سنین ممکن است ناشی از امراض مزمن، مشکلات حرکتی و اختلالات عصبی باشد. همچنین، ممکن است مشکلات تشخیص درد به دلیل تغییرات شناختی یا کاهش توانایی بیان درد وجود داشته باشد.
درد از سنین بسیار پائین، حتی در دوران جنینی، قابل تجربه است و در طول زندگی ادامه دارد. توانایی احساس و توصیف درد در مراحل مختلف زندگی تحت تأثیر تغییرات جسمی، عصبی و روانی قرار می گیرد. درک درد و مدیریت آن در هر سن نیاز به توجه خاص دارد تا کیفیت زندگی حفظ شود و مشکلات مرتبط با درد به درستی مدیریت شوند.
ارتباط درد مادر باردار با جنین
دردهایی که مادر در دوران بارداری تجربه می کند، می توانند تأثیراتی بر جنین داشته باشند، اما میزان و نوع این تأثیرات به عوامل مختلفی بستگی دارد. در اینجا به بررسی نحوه تأثیر درد مادر بر جنین و عواقب آن برای کودک پس از تولد می پردازیم:
تأثیر مستقیم درد مادر بر جنین
حساسیت به درد در جنین: جنین در مراحل پایانی بارداری قادر به احساس و واکنش به محرکهای درد است. تحقیقات نشان می دهند که سیستم عصبی جنین در حدود هفته های 24 تا 28 بارداری به اندازه کافی توسعه یافته است که قادر به پردازش سیگنال های درد باشد. با این حال، این حساسیت به درد به طور مستقیم از درد های مادر به جنین منتقل نمی شود، بلکه بیشتر مربوط به عکس العمل های فیزیولوجیکی و هورمونی مادر است.
تأثیر هورمونی و فیزیولوجیکی: دردهای شدید و مزمن مادر ممکن است منجر به ترشح هورمون های مانند کورتیزول (هورمون استرس) شود که از طریق جفت به جنین منتقل می شود. این هورمون ها می توانند تأثیرات مختلفی بر روی جنین داشته باشند، از جمله تغییرات در رفتار، خواب و رشد جنین.
عواقب احتمالی درد مادر بر جنین و نوزاد
تأثیر بر رشد و وزن تولد: در برخی موارد، استرس مزمن و درد شدید مادر می تواند بر رشد جنین تأثیر بگذارد و ممکن است به وزن تولد پائین یا مشکلات رشد منجر شود. استرس طولانی مدت می تواند به اختلالات رشد و توسعه طبیعی جنین آسیب بزند.
تأثیر بر رفتار و خلق و خو: بعضی از مطالعات نشان داده اند که جنینهای در معرض استرس مزمن مادر ممکن است با رفتار متفاوتی پس از تولد مواجه شوند، از جمله مشکلات خواب، اضطراب و خلق و خوی ناآرام.
خطرات زایمان زودرس: دردهای شدید و استرس مزمن ممکن است با افزایش خطر زایمان زودرس یا زایمان پیش از موعد همراه باشد. این می تواند به مشکلات سلامتی برای نوزاد و نیاز به مراقبت های خاص نوزادان (NICU) منجر شود.
مدیریت و پیشگیری
مدیریت استرس و درد: مدیریت مؤثر درد و استرس مادر در دوران بارداری می تواند به کاهش تأثیرات منفی بر جنین کمک کند. روش های مانند تکنیک های آرامش، مشاوره روان شناسی، و استفاده از ادویهٔ مناسب تحت نظر واکتر معالج می تواند مفید باشد.
پشتیبانی از مادر: مراقبت های مناسب از مادر، شامل حمایت های عاطفی و فیزیکی، و توجه به سلامت روان و جسمی او، می تواند به کاهش مشکلات مرتبط با درد و استرس کمک کند و تأثیرات منفی بر جنین را کاهش دهد. اگرچه جنین قادر به احساس و عکس العمل به برخی محرک ها است، اما درد های شدید مادر به طور مستقیم به جنین منتقل نمی شود. با این حال، استرس و درد مزمن می توانند تأثیرات غیرمستقیم بر رشد و توسعه جنین داشته باشند. مدیریت مؤثر درد و استرس مادر و ارائه حمایت های مناسب می تواند به کاهش تأثیرات منفی کمک کند و به بهبود سلامت مادر و نوزاد پس از تولد کمک کند.
جلوگیری از درد و استرس های ناشی از بارداری و تأثیرات آن بر جنین نیازمند یک برخورد جامع و چند جانبه است. در اینجا روش های برای کاهش درد، استرس و مشکلات مربوط به آن در دوران بارداری آورده شده است:
مدیریت استرس و درد
تکنیک های آرامش و مدیتیشن:
مدیتیشن و تنفس عمیق: تکنیک های تنفسی مانند تنفس عمیق و آرامش می توانند به کاهش استرس و درد کمک کنند. تمرینات مدیتیشن و آرامش به مادران کمک می کند تا با استرس و اضطراب بهتر کنار بیایند.
یوگا برای بارداری: یوگا می تواند به تسکین دردهای جسمانی و روانی در دوران بارداری کمک کند. تمرینات مناسب یوگا برای بارداری به بهبود انعطاف پذیری و کاهش دردهای عضلانی کمک می کند.
پشتیبانی روان شناسی:
مشاوره و درمان: مراجعه به مشاور یا داکتر روان شناس می تواند به مدیریت استرس و مشکلات عاطفی کمک کند. علاج روان شناسی مانند درمان شناسی-رفتاری (CBT) می تواند به مادران در مقابله با استرس های بارداری کمک کند.
حمایت اجتماعی: ارتباط با خانواده و دوستان و دریافت حمایت عاطفی از آنها می تواند به کاهش استرس و بهبود وضعیت روانی مادر کمک کند.
مدیریت درد جسمانی
تمرینات و فعالیت های فیزیکی:
تمرینات ملایم: انجام تمرینات فیزیکی ملایم مانند پیاده روی و شنا می تواند به کاهش دردهای عضلانی و بهبود وضعیت عمومی بدن کمک کند. ورزش های مناسب برای بارداری باید تحت نظر داکتر معالج انجام شود.
فیزیوتراپی: در صورت بروز درد های شدید، فیزیوتراپی می تواند به بهبود وضعیت جسمی و کاهش درد کمک کند.
مدیریت وضعیت بدنی:
پوزیشن های مناسب خواب و نشستن: استفاده از تکنیکهای صحیح خواب و نشستن می تواند به کاهش درد های کمر و گردن کمک کند. استفاده از بالش های مخصوص بارداری نیز می تواند مفید باشد.
پوشیدن لباسهای راحت: لباسهای راحت و مناسب می تواند به کاهش فشار بر بدن و کاهش درد کمک کند.
تغییرات در سبک زندگی
رژیم غذایی سالم:
مصرف مواد مغذی: رژیم غذایی متعادل و حاوی ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز می تواند به بهبود وضعیت عمومی بدن و کاهش التهاب کمک کند. مصرف غذاهای ضدالتهابی مانند میوه جات، سبزیجات و ماهی های چرب می تواند مفید باشد.
علاج با آب: مصرف مقدار کافی آب و حفظ هیدراتاسیون مناسب می تواند به کاهش مشکلات مربوط به درد و التهاب کمک کند.
طبی پیشگیرانه:
معاینات منظم بارداری: انجام معاینات منظم و پیگیری وضعیت بارداری با داکتر معالج می تواند به شناسایی زودهنگام مشکلات و مدیریت مناسب آنها کمک کند.
مکملها و داروها: در صورت نیاز، مصرف مکملها و داروهای تجویز شده توسط پزشک می تواند به کاهش درد و استرس کمک کند.
آموزش و آگاهی
آموزش در مورد بارداری و زایمان:
کلاسهای آموزشی: شرکت در صنوف آموزشی بارداری و زایمان می تواند به آگاهی مادران در مورد تغییرات جسمانی و روش های مدیریت درد کمک کند.
آموزش تکنیک های زایمان: یادگیری تکنیک های زایمان مانند تنفس صحیح و تکنیک های آرامش می تواند به مدیریت بهتر درد در هنگام زایمان کمک کند.
آشنایی با علائم هشداردهنده:
مشاهده علائم: آگاهی از علائم غیرطبیعی و مراجعه به داکتر معالج در صورت بروز مشکلات می تواند به پیشگیری از عوارض جدی کمک کند. مدیریت درد و استرس در دوران بارداری نیازمند توجه به جنبه های مختلف جسمانی و روانی است. با استفاده از روش های مدیریت استرس، تمرینات فیزیکی مناسب، تغییرات سبک زندگی و دریافت پشتیبانی طبی و روان شناسی، می توان به کاهش درد و استرس کمک کرد و تأثیرات منفی آنها را بر جنین به حداقل رساند. برای هر مادر باردار، پیروی از توصیه های طبی و توجه به سلامت عمومی بسیار مهم است.
منابع کلیدی:
رویکرد چندجانبه (Multimodal)
مرور جامع تثبیت می کند که ترکیب داروهای دارویی و غیردارویی (نظیر فیزیوتراپی، مساج، تمرین های ملایم) مؤثر بوده و ایمن تر است تا تکیه صرف بر اوپیویدها به لینک ذیل مراجعه شود .sciencedirect.com+3wtcs.pressbooks.pub+3uktis.org+3
گزینههای غیر دارویی (Nonpharmacological)
روش های مثل علاج با آب ، تکنیک های تنفس و آرام سازی، اکیوپانکچر و تغییر وضعیت بدن در حین زایمان مؤثر است .
مرور Consensus بین انجمنهای تخصصی (SOAP، SMFM، ASRA) نیز بر اهمیت استراتجی های غیر دارویی همراه با دارویی تأکید دارد مراجعه شود به لینک وبسایت مربوط .pubmed.ncbi.nlm.nih.gov+1ajog.org+1
ادویه های ایمن در بارداری
استامینوفن (پاراستامول) به عنوان گزینه خط اول برای درد خفیف و سردرد زنان باردار معرفی شده است؛ استفاده کوتاه مدت و با دوز یا مقدار مناسب، ایمن تلقی می شود. مراجعه شود به لینک ذیل:.health.com+4acog.org+4pmc.ncbi.nlm.nih.gov+4