(مزاج چیست؟(بخش دوم

.اگر بخش اول را نخوانده اید میتوانید از طریق این لینک بخوانید مزاج چیست؟(بخش اول)

تأثیرات مثبت و منفی مزاج بلغم

فصل بهار:
تأثیر مثبت این فصل می‌ تواند به آن ها کمک کند تا به آرامش بیشتری برسند و از طبیعت لذت ببرند.
تأثیر منفی ممکن است نسبت به تغییرات فصلی کمتر واکنش نشان دهند.
فصل تابستان:
تأثیر مثبت گرما می‌ تواند آن ها را فعال‌تر کند و از خواب‌آلودگی بیرون بیاورد.
تأثیر منفی قدری کسل و بی‌حوصله می‌ شوند، به ویژه در گرمای بسیار.
فصل پاییز و زمستان:
تأثیر مثبت این فصل‌ها فرصتی برای آرامش و استراحت بیشتر ایجاد می‌ کند
تأثیر منفی احساس کسالت و بی‌حوصلگی ممکن است تشدید شود. لهذا با توجه به این تأثیرات، هر فرد باید با توجه به مزاج خود و شرایط فصلی، شیوه‌زهای زندگی و تغذیه خود را تعدیل کند.

حفظ تعادل در مزاج ها

حفظ حالت تعادل در مزاج ‌ها بسیار مهم است و می‌ تواند به بهبود سلامت جسمی و روانی کمک کند. در زیر برخی از روش‌ ها برای ایجاد تعادل در مزاج ‌ها آورده شده است:
تغذیه متعادل: افرادی با مزاج گرم (دموی و صفراوی) بهتر است از غذا های سرد و مرطوب (مانند میوه‌ ها و سبزیجات) استفاده کنند و از غذاهای گرم و تند خودداری کنند. در مقابل، افرادی با مزاج سرد (سودایی و بلغم) باید از غذاهای گرم و خشک (مانند ادویه جات و مواد غذایی پرانرجی) بهره‌ مند شوند. همچنان تنوع در مصرف مواد غذایی مختلف می‌ تواند به تعادل کمک کند و از تأثیرات منفی یک مزاج خاص جلوگیری کند.
ورزش و فعالیت بدنی: فعالیت و ورزش منظم و معقول به ایجاد تعادل در بدن کمک می‌ کند. برای افرادی با مزاج دموی و صفراوی، ورزش ‌های هوازی و اجتماعی مناسب است، در حالی که افرادی با مزاج سوداوی و بلغم ممکن است از ورزش‌ های آرامتر مانند یوگا بهره ببرند.
مدیریت استرس: آرامش و تفکر مثبت و تکنیک‌ های مدیتیشن، یوگا، و تمرینات تنفسی می‌ تواند به کاهش استرس و اضطراب کمک کند و تعادل روانی را به وجود آورد. همچنان ایجاد عادات مثبت، یعنی تلاش برای ایجاد عادت‌های مثبت و مدیریت زمان می‌ تواند به بهبود وضعیت روحی و روانی کمک کند.
تنظیم خواب: خواب کافی و با کیفیت می‌ تواند تأثیر زیادی بر تعادل مزاج ‌ها داشته باشد. تلاش کنید هر شب ۷-۹ ساعت خواب داشته باشید.
توجه به تغییرات فصلی: تنظیم فعالیت‌ ها بر اساس فصل و تغییرات آنها بر روی مزاج تأثیر دارد. باید فعالیت ‌ها و تغذیه را به تناسب تغییرات فصلی تنظیم کنید.
مشاوره با داکتر معالج یا متخصص: بررسی مزاج و ادویه یا دارو: مشاوره با داکتر معالج یا متخصص طب سنتی می‌ تواند به شناسایی دقیقتر مزاج و ارائه روش ‌ها و درمان های مناسب کمک کند.
تنظیم نیازهای عاطفی وارتباطات سالم و مثبت: داشتن ارتباطات مثبت و حمایتگر می‌ تواند به بهبود حالت عاطفی و روانی کمک کند و حالت تعادل را حفظ کند.
استفاده از ادویه جات گیاهی: گیاهان آرامبخش در طب سنتی، برخی گیاهان مانند بابونه، سنبل الطیب و گل گاوزبان می‌ توانند به آرامش و تعادل روانی کمک کنند. در کنار آن مواد غذایی تنظیم ‌کننده مانند زردچوبه و زنجبیل که می‌ توانند خیلی ها به تنظیم مزاج ‌ها و بهبود سلامت عمومی کمک کرده تعادل را در مزاج حفظ کند.
پرهیز از مواد مضر و کاهش مصرف مواد قندی و چربی: مصرف زیاد قند و چربی‌ های ناسالم در ایجاد عدم تعادل تأثیرگذار است. کوشش کنید که از تنقلات ناسالم و غذاهای تولید شده غیر طبعی کم کنید. ثانیاً پرهیز از الکل و کافئین هم می‌ توانند از برهم خوردن تعادل مزاج و ایجاد اضطراب و بی‌ خوابی جلوگیری کند.
تنظیم ساعات فعالیت و برنامه‌ ریزی منظم: ایجاد یک برنامه منظم برای فعالیت‌ ها و خواب می‌ تواند تأثیر مثبتی بر سلامت شما داشته باشد. به عنوان مثال، تلاش برای بیدار شدن و خوابیدن در ساعات معین می‌ تواند به تنظیم ساعت بیالوجیکی بدن کمک کند.
آگاهی و خود شناسی و توجه به احساسات و وضع بدن: شناخت حالات روحی و جسمی‌ تان به شما کمک می‌ کند تا به موقع نیازهای خود را شناسایی کرده و برای حفظ تعادل اقدام کنید. همچنان مدیریت احساسات و آگاهی از احساسات و یادگیری روش‌ های مدیریت آن ها می‌ تواند به پیشگیری از بروز مشکلات در مزاج ‌های مختلف کمک کند.
استفاده از تکنیک‌ های درمانی مثل ماساژ و طب سوزنی: این روش‌ ها می‌ توانند به تعادل مزاج و بهبود جریان انرجی در بدن کمک کنند. استفاده از حمام‌ های سنتی گیاهی و معدنی می‌ تواند باعث آرامش و بهبود وضعیت روحی و جسمی شود.
تعامل با طبیعت: وقت گذرانی در فضای سبز و گذراندن وقت در طبیعت و بهره ‌مندی از هوای تازه و آفتاب می‌ تواند تأثیر مثبتی بر روحیه و سلامت جسمی داشته باشد. همچنان فعالیت‌های خارج از خانه و انجام فعالیت ‌های مانند پیاده‌ روی، دویدن یا باغبانی می‌ تواند به تعادل مزاج ‌ها کمک کرده خیلی مؤثر باشد.
حمایت اجتماعی و برقراری ارتباط با دیگران: داشتن شبکه ‌ای از دوستان و خانواده که حمایتگر شما باشند، می‌ تواند به تقویت روحیه کمک کند و احساس تنهایی را کاهش دهد. پس با رعایت این نکات و روش‌ ها، می‌ توانید به حفظ تعادل در مزاج ‌ها و بهبود کیفیت زندگی ‌تان کمک کنید. هر فردی منحصر به فرد است و ممکن است روش‌های مختلفی برای دستیابی به تعادل مؤثر باشد.

تشخیص مزاج در افراد

تشخیص مزاج یک فرد معمولاً نیازمند بررسی چندین عامل از جمله خصوصیاتی جسمی، روانی و عاطفی افراد است. در ذیل، برخی از روش‌ها و عوامل که به شما کمک می‌ کند تا مزاج یک فرد را بشناسید، آورده شده است:
خصوصیات ظاهری و جسمی مثل چهره و پوست: افرادی با مزاج دموی معمولاً دارای پوست روشن و پر جنب و جوش هستند، در حالی که افرادی با مزاج صفراوی امکان دارد چهره‌ ای زرد و براق داشته باشند. افراد سوداوی غالباً پوست تیره ‌تری دارند و افرادی با مزاج بلغم معمولاً پوست روشنی دارند که ممکن است کمی رطوبت داشته باشد. به حساب ترکیب بدن، افرادی که تمایل به وزن زیاد دارند ممکن است مزاج بلغم داشته باشند، در حالی که افرادی با عضلات قوی و لاغر معمولاً دموی یا صفراوی هستند.
انرجی و فعالیت: سطح انرجی در افرادی با مزاج دموی و صفراوی معمولاً پر انرجی و فعال هستند، در حالی که افرادی با مزاج سوداوی و بلغم ممکن است تمایل به تنبلی یا کسالت داشته باشند. و سبک زندگی این افراد با مزاج سوداوی ممکن است تمایل به کار فکری و تحلیل داشته باشند، در حالی که افراد دموی ممکن است جذب فعالیت‌های اجتماعی و جسمی شوند.
خصوصیات عاطفی: احساسات و عکس العمل های مزاج دموی معمولاً با احساسات شاداب و خوشبینی همراه است، در حالی که مزاج صفراوی مستعد عصبانیت و حسادت است. افراد سوداوی ممکن است دچار نگرانی و اضطراب باشند و افراد بلغم معمولاً آرام و راحت هستند. در ارتباط با توجه به دیگران، افراد دموی و صفراوی تمایل به برقراری ارتباطات بیشتر دارند، در حالی که افراد سوداوی و بلغم ممکن است در روابط اجتماعی احساس راحتی نکنند.
عکس العمل به محیط: افرادی با مزاج دموی و صفراوی معمولاً به گرما پاسخ مثبت می ‌دهند و در هوای سرد احساس ناراحتی می‌ کنند. در مقابل، افراد سوداوی و بلغم بهتر می‌ توانند با حرارت های سرد کنار بیایند و ممکن است در گرما احساس کسالت کنند.
توجه به عادات غذایی: ترجیحات غذایی افراد دموی ممکن است غذا های دلچسب و پرکالوری را ترجیح دهند، در حالی که افراد سوداوی و بلغم تمایل به غذا های ملایم و کم ‌چربی دارند. افرادی با مزاج صفراوی ممکن است غذاهای تند و کنجدی را بپسندند.
نظر متخصص و مشاوره با داکتر معالج یا متخصص طب سنتی: بهترین و دقیق‌ ترین روش برای شناسایی مزاج افراد، مشاوره با یک پزشک یا متخصص آگاه به طب سنتی است. آن ها می‌ توانند به صورت دقیق ‌تری به بررسی موارد مختلف پرداخته و با آزمایش ‌ها و ارزیابی‌های لازم، تشخیص دهند.
امتحانات و آزمون ها و پرسشنامه ‌ها ی مزاج ‌شناسی: برخی پرسشنامه‌ ها و آزمون‌ ها وجود دارند که با پرسیدن سوالات مربوط به خصوصیاتی جسمی، روانی و عاطفی به شما کمک می‌ کنند تا مزاج فرد را شناسایی کنید. لهذا با استفاده از این روش ‌ها، می‌ توانید تشخیص دقیقی از مزاج یک فرد داشته باشید. اما همواره به یاد داشته باشید که مزاج ممکن است تحت تأثیر عوامل مختلف قرار گیرد و تغییراتی در طول زمان داشته باشد.

رفتار و برخورد با اشخاص دارای مزاج های مختلف

برخورد و رفتار با افرادی که دارای مزاج ‌های مختلف هستند، نیازمند شناخت و درک خصوصیاتی خاص هر مزاج است. در ادامه، راهکارهایی برای تعامل مؤثر با هر یک از مزاج ‌ها آورده شده است:
خصوصیات افراد با مزاج دموی: شاداب، اجتماعی، خوشبین و پر انرجی.
برخورد: ایجاد محیط شاد: آن ها معمولاً از معاشرت و فضای مثبت لذت می‌برند؛ بنابراین سعی کنید در کنار آن ها جوی شاداب و پرانرجی ایجاد کنید.
تحسین و تشویق: آن ها از بیان تحسین و تشویق خوششان می‌ آید و به آن حساس هستند.
کاهش بحران: در صورت ایجاد بحران، بهتر است با متانت و آرامش موضوع را مدیریت کنید، زیرا آن ها ممکن است به سرعت تحت تأثیر عواطف قرار بگیرند.
خصوصیات افراد با مزاج صفراوی: سریع‌العصب، پرشور و گاهی رقابتی.
برخورد: احترام به احساسات: به احساسات و نظرات آن ها احترام بگذارید و به آن ها اجازه بدهید تا درباره احساساتشان صحبت کنند.
تنظیم مباحث: اگر بحث‌های داغی شکل می‌گیرد، سعی کنید با بیان آرام و منطقی موضوع را مدیریت کنید
ایجاد فضای سازنده: به آن ها فرصتی برای بیان نظرات و احساسات شان بدهید و از حل ‌و فصل مشکلات به صورت مشترک استقبال کنید.
خصوصیات افراد با مزاج سودایی: درونگرا، محتاط، نگران و گاهی افسرده.
برخورد: گوش دادن فعال: به صحبت‌های آن ها با دقت گوش کنید و احساسات و نگرانی‌هایشان را جدی بگیرید.
ایجاد فضای امن: فضایی آرام و پذیرنده فراهم کنید تا آن ها احساس راحتی کنند و درباره افکار و احساساتشان صحبت کنند.
تشویق به اقدام: به تدریج آن ها را تشویق کنید تا از منطقه راحتی خود خارج شوند، اما به آرامی و با حوصله.
خصوصیات افراد با مزاج بلغم: آرام، صبور و گاهی بی‌ حوصله.
برخورد: احترام به آرامش: به خواص آرام و بی‌هیجان آن ها احترام بگذارید و فضای کمتری برای تنش و استرس فراهم کنید.
ایجاد فرصت برای بیان احساسات: سعی کنید به آن ها فضایی بدهید که احساسات و نظراتشان را، حتی اگر کند و متحمل باشد، بیان کنند.
تحمل کندی: اگر آن ها در تصمیم‌گیری یا عکس العمل ها کند هستند، به این خصوصیاتیشان احترام بگذارید و از فشار آوردن به آن ها خودداری کنید.
نکات کلی برای برخورد با همه مزاج ‌ها:
احترام و محبت: با تمامی افراد با احترام و محبت برخورد کنید. این موضوع باعث ایجاد اعتماد و روابط مثبت می‌ شود.
آگاهی از خود: قبل از تعامل با دیگران، به احساسات و وضعیت عاطفی خود توجه کنید تا بتوانید بهتر واکنش نشان دهید.
توجه به تفاوت‌ها: در نظر داشته باشید که هر فرد منحصر به فرد است و ممکن است خصوصیات او به طور کامل با توصیفات کلی مزاج ‌ها مطابقت نداشته باشد. با درک این نکات و روش‌ها می‌ توانید روابط مثبت و مؤثری با افراد با مزاج ‌های مختلف برقرار کنید.

تأثیر غذا ها بالای اشخاص با مزاج های مختلف

غذا ها تأثیر زیادی بر سلامت و تعادل مزاج ‌ها دارند. در ادامه، تأثیر غذا ها بر افراد با مزاج ‌های مختلف و توصیه ‌های غذایی برای هر مزاج ارائه شده است:
تأثیر غذاها بالای افراد با مزاج دموی: این افراد به شدت به غذا های گرم و تر تمایل دارند و ممکن است تحت تأثیر غذا های که خاصیت گرم و تند دارند، دچار اضطراب و تنش شوند. غذا های مناسب برای این گروپ عبارتند از:
سبزیجات سرد: مانند خیار، کاهو، و اسفناج. میوه‌های تازه و سرد: مانند تربوز، خربوزه، و توت زمینی.
غذاهای سبک و آسان هضم: مانند برنج و ماست.غذا های پرهیز مانند مصاله جات تند و مواد غذایی سنگین (مانند غذا های سرخ شونده) که حرارت را بالا می ‌برند.

تأثیر غذاها بالای افراد با مزاج صفراوی:

این افراد معمولاً گرمی و تندی را به خوبی تحمل نمی‌ کنند و ممکن است در اثر مصرف غذاهای گرم دچار عصبانیت و خشم شوند. غذا های مناسب برای این افراد عبارتند از:
غذاهای سرد و مرطوب: مانند ماست، دوغ، و خوراک‌های با سبزیجات.
میوه‌ های سرد: مانند سیب، ناک، و انار.غذاهای ملایم: مانند برنج پخته و آشامه ‌های سبک.غذاهای پرهیز مانند مصاله جات تند و چرب، و همچنین غذاهای سرخ شونده.
تأثیر غذاها بالای افراد با مزاج سودایی: این افراد معمولاً تحت تأثیر غذاهای سرد و خشک قرار می‌ گیرند و ممکن است احساس کسالت و بی‌ حوصلگی کنند. غذا های مناسب برای این افراد عبارتند از:
غذاهای گرم و تر: مانند خورشت‌های سبک و مصاله دار.
میوه‌ های گرم: مانند زردآلو و توت.
حبوبات و غذاهای پروتئین دار: مانند عدس و لوبیا. غذا های پرهیز: غذا های سرد و خشک مانند سلاد های سرد و میوه‌ جات یخزده.
تأثیر غذاها بالای افراد با مزاج بلغم: این افراد معمولاً تحت تأثیر غذاهای سرد و مرطوب قرار دارند و ممکن است دچار سردی و تنبلی شوند.غذاهای مناسب برای این افراد عبارتند از:
غذا های گرم و خشک: مانند خوراک ‌های مصاله دار و نان تازه.
غذا های دریایی: مانند ماهی که خصوصیات گرمتری دارند. میوه‌ جات گرم: مانند خرما و زردآلو. غذاهای پرهیز: غذاهای سرد و مرطوب مانند خامه، ماست، و غذا های از پیش‌ پخته ‌شده. خلاصه برای حفظ تعادل مزاج افراد باید نکات زیر را صد در صد مراعات نمایند.

تنوع در رژیم غذایی:

هر فرد باید تعادل غذایی را رعایت کند تا بتواند از مزایای مختلف مواد غذایی بهره‌مند شود.

توجه به وضعیت بدنی و روانی:

مؤثرترین تأثیر غذا بر روی مزاج، به وضعیت فعلی فرد (از نظر عاطفی و جسمی) بستگی دارد. به همین دلیل، فرد باید نیازهای خود را تشخیص دهد و بر اساس آن انتخاب‌های غذایی خود را انجام دهد.

معمولیت در مصرف:

به تدریج در مصرف غذاها به تغییرات بدنی و احساسی توجه کنید و آنچه که برای شما بهترین است را شناسایی کنید.
با رعایت این توصیه‌ ها و شناخت تأثیر غذا ها بر روی مزاج ‌ها، می‌ توانید به بهبود سلامت و تعادل روانی و جسمی خود بپردازید. اگر سوال دیگری دارید یا به اطلاعات بیشتری نیاز دارید، خوشحال می ‌شوم کمک کنم!

منابع:

کتاب قانون در طب نوشتهٔ ابوعلی سینا افغان این کتاب یکی از معروف ‌ترین و معتبرترین آثار در حوزه طب سنتی است و به بررسی مزاج‌ ها، بیماری‌ ها و روش ‌های معالجه می ‌پردازد.
کتاب نیرنگی نوشتهٔ حکیم جرجانی این کتاب شامل توضیحات جامعی درباره مزاج‌ ها و خصوصیات هر کدام از آن‌ ها است و به نیازهای تغذیوی و معالجوی افراد نیز می ‌پردازد.
کتاب نزدیکی به یک زندگی خوب – طب سنتی نوشتهٔ داکتر نرگس زینالی که در این کتاب به تفسیر مزاج ‌ها و تأثیر آن ‌ها بر روی سلامت و عواطف انسان پرداخته شده است.
مزاج‌ شناسی و شخصیت نوشتهٔ داکتر محمد حسین کیایی این کتاب به توضیح ارتباط بین مزاج‌ ها و خصوصیات شخصیتی افراد می‌ پردازد.
مقالات:
“Traditional Persian Medicine: A Review on Historical Books” که نویسندگان آن : K. P. T. Mirmiran، R. Mohaghegh، A. K. M. N. Amooi می باشند. همچنان ژورنال: Iranian Journal of Public Health این مقاله به بررسی ریشه‌ های تاریخی طب سنتی ایرانی و تأثیرات آن بر روی مزاج ‌ها و علاج آن می ‌پردازد.
“Medicinal Plants and Traditional Medicine in Iran: A Review” نویسندگان : M. A. Ghorbani، A. H. A. R. Jahanfar همچنان ژورنال : Journal of Ethnopharmacology این مقاله به بررسی گیاهان معالجوی و تأثیر آن‌ ها بر روی مزاج و سلامت افراد در طب سنتی شرق میانه می‌ پردازد .
“The Role of Humoral Theory in the Practice of Persian Medicine” نویسنده:  S. A. N. N. Khodakarami
و مقالهٔ ژورنال:  The Journal of Alternative and Complementary Medicine این مقاله به بررسی تأثیر نظریات مزاجی در طب سنتی پرداخته است.